دلایل وزوز گوش
دلایل وزوز گوش بسیار می باشد. آگاهی از دلایل وزوز گوش می تواند در درمان وزوز گوش کمک نماید. وزوز گوش به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه برخی بیماری های زمینه ای دیگر می باشد. در بیشتر موارد، وزوز گوش یک عکس العمل حسی عصبی در مغز می باشد که در اثر آسیب سیستم شنوایی ایجاد می شود. در حالی که وزوز گوش اغلب با کم شنوایی همراه است، اما حدود 200 ناهنجاری مختلف سلامتی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد وزوز گوش بصورت یک علامت گردد. در زیر لیستی از علت های اصلی ایجاد وزوز گوش که در بیشتر پژوهش ها گزارش شده است، وجود دارد.
لطفا توجه داشته باشید: وزوز گوش، به خودی خود، لزوماً هیچ یک از موارد ذکر شده در زیر را نشان نمی دهد. بیمارانی که دچار وزوز گوش هستند برای تشخیص علت اصلی علائم باید به یک شنوایی شناس یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنند. در بعضی موارد، رفع علت اصلی وزوز گوش باعث کاهش درک آن می شود. دلایل وزوز گوش به شرح زیر می باشند:
کم شنوایی:
کم شنوایی حسی-عصبی معمولاً همراه با وزوز گوش است. حتی برخی از محققان معتقدند که وزوز سابجکتیو بدون آسیب به سیستم شنوایی نمی تواند وجود داشته باشد. کم شنوایی زمینه ای می تواند نتیجه موارد زیر باشد:
کم شنوایی وابسته به سن:
پیر گوشی یکی از دلایل وزوز گوش می باشد. میزان شنوایی اغلب با افزایش سن رو به وخامت می گذارد. به طور معمول کم شنوایی از حدود 60 سالگی شروع می شود. این شکل از کم شنوایی دو طرفه بوده (در هر دو گوش) و در فرکانس های بالا (معمولا ۴۰۰۰ به بالا) رخ می دهد. کم شنوایی وابسته به سن، تا حدودی توضیح می دهد که چرا وزوز گوش در میان سالمندان بسیار شایع است.
کم شنوایی ایجاد شده توسط نویز (سر و صدای بلند)
قرار گیری در معرض صداهای بلند، چه بصورت یکباره با صدای خیلی بلند و چه به مرور زمان، می تواند به سیستم شنوایی آسیب رسانده و منجر به کم شنوایی و گاهی وزوز گوش گردد. قرار گیری در معرض سر و صدا می تواند در محل کار (به عنوان مثال ماشین آلات با صدای بلند)، در هنگام بازی (به عنوان مثال رویدادهای ورزشی با صدای بلند، کنسرت ها، فعالیت های تفریحی) و …. اتفاق بیافتد. کم شنوایی ناشی از سر و صدا گاهی اوقات یک طرفه (فقط در یک گوش) بوده و به طور معمول باعث کم شنوایی در محدوده فرکانسی آن صدای آسیب رسان می گردد.
توجه به این نکته ضروری است که کم شنوایی بیمار ممکن است بصورت پنهان بوده و هیچ گونه افت شنوایی در نوار گوش وجود نداشته باشد. در اینگونه موارد شنوایی شناسان ماهر از روش های ارزیابی بیشتری جهت بررسی کم شنوایی پنهان استفاده می کنند. نحوه ارتباط کم شنوایی با وزوز گوش بصورت فرضیه های مختلف مطرح شده است.
همانطور که می دانیم اصوات آکوستیکی در گوش میانی به امواج مکانیکی تبدیل شده و در نهایت در گوش داخلی امواج مکانیکی به امواج الکتریکی تبدیل می شوند. این امواج مکانیکی توسط عصب شنوایی به سمت مغز حرکت می کنند.
یکی از فرضیه های ایجاد وزوز گوش در اثر کم شنوایی این است که بعد از ایجاد کم شنوایی مغز ورودی کمتری از گوش دریافت کرده و همین امر سبب می شود که مغز فعالیت خود را افزایش دهد. این افزایش فعالیت بصورت وزوز درک می گردد. به عبارتی دیگر وزوز گوش ممکن است راهی برای پر کردن فرکانس های صدای از دست رفته در مغز باشد که دیگر مغز از سیستم شنوایی آن صدا را دریافت نمی کند. به همین دلیل است که فرکانس وزوز اغلب با فرکانس کم شنوایی مطابقت دارد.
انسداد در گوش میانی
انسداد در مجرای گوش می تواند باعث ایجاد فشار در گوش داخلی شده و بر عملکرد پرده گوش تأثیر بگذارد. علاوه بر این اجسامی که مستقیماً در تماس با پرده گوش قرار می گیرند نیز می توانند پرده گوش را تحریک کرده و باعث درک علائم وزوز گوش شوند. بنابراین انسداد در گوش میانی یکی از دلایل وزوز گوش می باشد. انسداد های رایج عبارتند از:
- موم گوش بیش از حد
- موهای کنده شده از مجرای گوش
- گرد و خاک یا اشیا خارجی
در بسیاری از مواقع رفع این موارد، علائم وزوز گوش را کاهش می دهد. با این حال در برخی شرایط، انسداد ممکن است باعث آسیب دائمی شده و منجر به وزوز گوش مزمن شود.
ضربه به سر و گردن
ضربه به سر و گردن یکی از دلایل وزوز گوش می باشد. آسیب شدید به سر یا گردن می تواند باعث ایجاد مشکلات عصبی، مشکلات مربوط به جریان خون و مشکلات عضلات گردد که منجر به درک وزوز گوش می شود. بیمارانی که وزوز خود را به دلیل ضربه به سر و گردن می دانند، اغلب گزارشات مختلفی از وزوز را ارائه می دهند که این گزارشات متنوع بوده و اختلاف زیادی در محل و فرکانس درک وزوز گوش دارد. گاهی به وزوز گوش مربوط به مشکلات سر، گردن یا مسائل دندانی، وزوز گوش سوماتیک گفته می شود. (“سوماتیک” به معنی “بدن” از somatikos که یک واژه یونانی است، گرفته شده است).
اختلال مفصل گیجگاهی فکی
نمونه دیگری از وزوز گوش سوماتیک است که در اثر اختلال مفصل گیجگاهی فکی ایجاد می شود. مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) جایی است که فک پایین به جمجمه متصل می شود. این مفصل در جلوی گوش ها قرار دارد. آسیب به ماهیچه ها، رباط ها یا غضروف موجود در TMJ می تواند منجر به علائم وزوز گوش شود. TMJ مجاور سیستم شنوایی بوده و رباط ها و اتصالات عصبی مشترکی با برخی از ساختارهای گوش میانی دارد.
بیماران مبتلا به وزوز گوش با اختلال در مفصل گیجگاهی فکی، درد صورت و/یا فک، توانایی محدود در حرکت فک، ممکن است در هنگام جویدن یا صحبت کردن صداهایی را بشنوند. یک دندانپزشک، جراح فک و صورت و یا سایر متخصصان بهداشت دهان و دندان می توانند به درستی مشکلات مفصل فکی گیجگاهی را تشخیص داده و برطرف کنند. در بسیاری از موارد، رفع اختلال مفصل فکی گیجگاهی علائم وزوز گوش را کاهش می دهد.
فشار سینوس و ضربه بارومتریک
احتقان بینی در اثر سرماخوردگی شدید، آنفولانزا یا عفونت سینوسی می تواند فشار غیرطبیعی در گوش میانی ایجاد کند. این فشار منفی بر شنوایی طبیعی تأثیر گذاشته و باعث ایجاد وزوز گوش می گردد. باروترومای حاد (ناشی از تغییرات شدید یا سریع فشار هوا یا آب) می تواند به گوش میانی و داخلی آسیب برساند. منابع بالقوه باروتروما عبارتند از:
- غواصی
- پرواز (فقط در هنگام تغییر ارتفاع شدید و غیر عادی؛ سفر هوایی عادی معمولاً بی خطر است)
- موج های انفجار
ضربه های مغزی (TBI)
ضربه های مغزی یکی از دلایل وزوز گوش می باشند. آسیب مغزی می تواند به مناطق پردازش شنوایی مغز آسیب رسانده و علائم وزوز گوش را ایجاد کند. TBI یکی از مهمترین علل وزوز گوش در سربازان و نظامیان می باشد. تقریباً 60٪ از موارد وزوز گوش ناشی از آسیب های مغزی خفیف تا شدید است.
داروهای اتوتوکسیک (داروهای سمی برای گوش)
داروهای اتوتوکسیک نیز از دلایل وزوز گوش می باشند. وزوز گوش یک عارضه جانبی در بسیاری از داروهای تجویزی است. با این حال در اکثر موارد و در بیشتر داروها ، وزوز گوش یک عارضه جانبی حاد و کوتاه مدت است. اگر بیمار مصرف دارو را متوقف کند ، علائم وزوز گوش به طور معمول برطرف می گردد. با این حال برخی از داروهای اتوتوکسیک وجود دارند که باعث ایجاد وزوز گوش بصورت دائمی می شوند. از جمله:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- آنتی بیوتیک های خاص (خانواده مایسین)
- داروهای مخصوص درمان سرطان
- قرص ها و داروهای ادرار آور
- داروهای مبتنی بر کینین
اگر نگران وزوز گوش به عنوان عارضه جانبی داروهای خود هستید، لطفا با پزشک خود یا یک داروساز مشورت کنید. شما بدون مشورت با پزشک خود نباید مصرف هیچ دارویی را متوقف نمایید. گاهی خطرات قطع دارو جبران ناپذیر می باشد.
در ادامه لیستی از داروها و گیاهانی که باعث ایجاد یا تشدید وزوز گوش می شوند، ذکر می گردد. این لیست از سایت انجمن وزوز گوش آمریکا تهیه شده است. جهت دریافت لیست داروها اینجا کلیک نمایید. این لیست فقط برای اهداف آموزشی بوده و به عنوان منبعی است تا در گفتگو و مشورت با پزشک خود از آن ها استفاده کنید.
سایر بیماری ها و شرایط پزشکی
وزوز گوش در بیماری های زیر گزارش شده است:
- اختلالات متابولیکی: کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، کم خونی
- اختلالات خود ایمنی: بیماری لایم، فیبرومیالژیا
- اختلالات عروق خونی: فشار خون بالا ، تصلب شریان ها
- اختلالات روانپزشکی: افسردگی ، اضطراب ، استرس
- اختلالات دهلیزی: بیماری منیر، اتوسکلروز
- اختلالات مرتبط با تومور (بسیار نادر): نوروم آکوستیک، شووانوم دهلیزی
باز هم لازم به ذکر است، فردی که وزوز گوش را تجربه می کند نباید تصور کند که یکی از بیماری های ذکر شده در بالا را دارد. فقط کادر درمانی مربوط به وزوز (شنوایی شناس، متخصص گوش و حلق و بینی و متخصص مغز و اعصاب) می تواند به طور مناسب علت اصلی وزوز گوش را تشخیص دهد.