اختلال پردازش شنوایی چیست و چه ارتباطی با وزوز گوش دارد؟
اختلال پردازش شنوایی (APD) به مشکل در پردازش شنوایی یا دریافت و متعاقباً تشخیص محرک های شنیداری اشاره دارد. این اختلال اغلب با سایر اختلالات از جمله کم شنوایی اشتباه گرفته می شود. بنابراین دقیقاً APD چیست و چگونه بر شنوایی و عملکرد آن تأثیر می گذارد؟ ابتدا بیایید خود اختلال را تعریف کنیم و تفاوت آن با سایر اختلالات شنوایی را مشخص کنیم.
آنچه که خواهید خواند:
اختلال پردازش شنوایی (APD) چیست؟
اختلال پردازش شنوایی نوعی اختلال پردازش شنوایی مرکزی است که بر نحوه دریافت و تشخیص محرک های شنیداری تمرکز دارد. این بدان معنی است که خود شنیدن؛ یعنی عملکرد گوش خارجی، میانی یا گوش داخلی مختل نمی شود، اما پردازش و درک آنچه که در سیستم شنوایی دریافت می شود، دچار اختلال است. این اختلال گاهی اوقات اختلال پردازش شنوایی مرکزی یا CAPD نیز نامیده می شود، زیرا شامل پردازش شنوایی در قشر شنوایی یا بخشی از مغز است که مسئول تمایز شنوایی است.
علیرغم چالش های شنوایی که با اختلال پردازش شنوایی رخ می دهد، این اختلال نوعی کم شنوایی نیست. تمایز شنوایی و ریشه های کم شنوایی متفاوت است، زیرا معمولاً از قسمت های مختلف سیستم شنوایی سرچشمه می گیرند. به عنوان مثال، بسیاری از موارد از کم شنوایی شامل عفونت، سن و سایر اختلالات گوش خارجی، میانی و داخلی است که همیشه به طور مستقیم به توانایی های پردازش شنوایی مرتبط نیستند.
اساساً APD مشکل در پردازش شنوایی است، به این معنی که مغز در تفسیر اطلاعات دریافت شده توسط سیستم شنوایی مشکل دارد. APD بر قشر شنوایی (مکانی از مغز که مربوط به شنوایی است) تاثیر می گذارد و یک اختلال مشخص است. با این حال تشخیص آن می تواند دشوار باشد زیرا اغلب می تواند با سایر اختلالات مرتبط با شنوایی و گفتار یا زبان اشتباه گرفته شود.
اختلال پردازش شنوایی می تواند افراد را در هر سن و زمینه ای تحت تاثیر قرار دهد، اما ممکن است در افرادی که دارای یک اختلال هستند، مانند اختلال طیف اوتیسم (ASD)، اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)، یا اختلالات رشدی شایع تر باشد. این اختلالات میتوانند فرد را از انجام آزمایش محروم کنند، زیرا ارزیابی به آزمایشهای زیادی در مدت چند ساعت نیاز دارد که نیازمند توجه و تلاش بیمار است.
علائم APD چیست؟
رایج ترین شاخص های اختلالات پردازش شنوایی به طور کلی APD به طور خاص عبارتند از:
- مشکل در شنیدن صدای پس زمینه
- مشکل در وضوح گفتار
- مشکل در پیروی از دستورالعمل های چند مرحله ای ارائه شده به صورت شنیداری
- مشکل در خلاصه کردن اطلاعات شنیداری
- مشکل در نشستن در سخنرانی های طولانی بدون نشانه های بصری
- پرت شدن حواس با صداهای بلند
- مشکل در درک فرآیندهای فکری پیچیده
- تأخیر در درک جوک
اگرچه اینها تنها علائم اختلال پردازش شنوایی مرکزی نیستند، اما علائم استانداردی هستند که از طریق آنها می توان اختلال پردازش شنوایی را تشخیص داد. توجه به این نکته ضروری است که علائم ذکر شده در بالا می تواند ریشه های دیگری از جمله آسیب یا نقص عملکرد حلزون و سایر اختلالات یا تأخیرهای مربوط با توجه، حافظه، یادگیری و عملکردهای مشابه داشته باشد.
شنوایی شناسان در حال حاضر بهترین متخصصان برای ارزیابی اختلال پردازش شنوایی در نظر گرفته می شوند، باین حال برخی از پزشکان مانند متخصصان گوش و حلق و بینی ممکن است بتوانند برخی از علائم مرتبط با این اختلال را تشخیص داده و سپس به تیم های متخصص ارجاع بدهند.
اختلال پردازش شنوایی بر چه کسانی تاثیر می گذارد؟
APD میتواند هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. از آنجایی که مهارتهای پردازش شنوایی نسبت به توانایی های شنوایی در APD بیاثر هستند، تصور میشود که APD در درجه اول افرادی را که شنوایی طبیعی دارند تحت تاثیر قرار دهد. هرچند مواردی وجود دارد که در آن کم شنوایی میتواند در کنار اختلال پردازش شنوایی وجود داشته باشد.
کم شنوایی و سایر اختلالات شنوایی جدا از APD تشخیص داده می شوند، زیرا این مشکلات شنوایی به جای پردازش شنوایی، ریشه در مسائل گوش خارجی، میانی و/یا داخلی، سن، قرارگیری در معرض صدا و… دارند.
آکادمی شنواییشناسی آمریکا میگوید: «برای تشخیص درست APD، آزمایشهای ویژهای باید توسط متخصص شنواییشناس انجام شود. افراد مبتلا به APD معمولاً تستهای شنوایی استاندارد را پشت سر میگذارند، زیرا تستهای استاندارد شنوایی برای آزمایش آرامترین صداهای قابل شنیدن برای افراد طراحی شدهاند. اختلال پردازش شنوایی ممکن است با یا بدون کاهش شنوایی وجود داشته باشد.
برای آزمایش APD، یک فرد باید حداقل هفت سال سن داشته باشد APD در افرادی که دارای اختلالات رشدی هستند در مقیاس های بزرگ ثبت نشده است. در بزرگسالان، برخی از مطالعات نشان داده اند که اختلالات عصبی مانند سکته مغزی، بیماری های دژنراتیو، تومورها و تروما می توانند در شروع اختلال پردازش شنوایی در دوران کودکی نقش داشته باشند.
در دوران کودکی، عفونتهای مزمن گوش، تولد آسیبزا، اختلالات تشنجی، مننژیت و مسمومیت با سرب ممکن است در افزایش خطر ابتلا نقش داشته باشند. گرفتن یک تاریخچه پزشکی کامل می تواند تیم های شنوایی شناسی را از احتمال APD آگاه کند.
ادراک شنوایی سنگ بنای این اختلال است و برای تشخیص دقیق و خوب، مهم است که بین APD و تفاوتهای ظریفی که با سایر اختلالات پردازشی میتوان یافت، تمایز قائل شد. به همین دلیل است که شنوایی شناسان منبع ایده آلی برای تشخیص این اختلال هستند.
تستهای شنوایی مرسوم نمیتوانند اختلال پردازش شنوایی را شناسایی کنند، اما ارزیابی شنوایی اولین گام برای رسیدن به یک تشخیص قبل از مجموعهای از تستهای APD خاص است که برای ارزیابی نواحی مختلف سیستم شنوایی انجام میشود. فقط حدود 3-4 درصد از جمعیت واقعاً APD دارند. این یک اختلال نادر است که هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
آیا اختلال پردازش شنوایی با وزوز گوش مرتبط است؟
علائم اختلال پردازش شنوایی و وزوز گوش میتواند همزمان باشد، و هر دو میتوانند توسط محیطهای پر سر و صدا تشدید شوند، اما این دو اختلال یکسان نیستند و معمولاً به مسیرهای تشخیص متفاوتی نیاز دارند. وزوز گوش شامل صدای فانتوم است، در حالی که APD شامل اختلال در درک محرک های شنوایی است.
اختلال پردازش شنوایی تا حد زیادی در جمعیت هایی با توانایی شنوایی طبیعی تشخیص داده می شود، اگرچه ممکن است در برخی موارد همپوشانی بین APD و کم شنوایی وجود داشته باشد، ولی وزوز گوش اغلب با کم شنوایی همراه است. البته هر دو را میتوان در جمعیتهایی که ضربه به سر و سایر نگرانیهای عصبی دارند، یافت.
آیا اختلال پردازش شنوایی باعث وزوز گوش می شود؟
خیر، اختلال پردازش شنوایی باعث وزوز گوش نمی شود، اما برخی علائم مشترک در نواحی شنوایی دارند. یعنی مشکل در پردازش اطلاعات دریافت شده توسط سیستم شنوایی. اختلال در پردازش شنوایی می تواند با وزوز گوش همراه باشد، زیرا وزوز گوش شامل احساس صدای خیالی بدون منبع خارجی است.
علت دقیق وزوز گوش به طور کامل شناخته نشده است. در عوض، تعداد بی شماری از عوامل احتمالی شروع علائم وزوز گوش وجود دارد. افرادی که آستانه های شنوایی طبیعی دارند ممکن است کم شنوایی “پنهان” یا کم شنوایی را تجربه کنند که منجر به اختلال در دریافت و پردازش صحیح اطلاعات حلزون می شود.
تفاوت بین اختلال پردازش شنوایی و وزوز گوش
این دو حالت چندین تفاوت مهم و قابل توجه دارند که شامل:
-
بیماری های همراه
سایر ناتوانی های یادگیری و شرایط رشدی، از جمله اختلال طیف اوتیسم و اختلال نقص توجه و بیش فعالی از تشخیص اختلال پردازش مرکزی جلوگیری می کنند. وزوز گوش این محدودیتها را ندارد و میتواند در کودکان مدرسهای و بزرگسالان که ممکن است دارای اختلال زبان، اختلال زبان خاص، ناتوانی یادگیری یا سایر مشکلات و اختلالات یادگیری باشند، تشخیص داده شود.
-
عوامل خطر
عوامل خطر APD شامل مسائل اولیه دوران کودکی مانند مسمومیت با سرب، ضایعات مغزی، زایمان زودرس و غیره است. همچنین عوامل خطر متعددی در حال حاضر با وزوز گوش مرتبط هستند، از جمله عفونت مزمن گوش، ضربه به سر، قرار گرفتن در معرض صدای بلند و غیره. همانطور که می بینید، عوامل خطر بین این دو اختلال به طور قابل توجهی متفاوت است.
پروتکل های درمانی
در حالی که به نظر می رسد وزوز و APD علائم مشابهی دارند، مشکلات زبانی مرتبط با APD اغلب بر بیماران وزوز گوش و سایر کودکانی که صداهای فانتوم را می شنوند اما گفتار را به درستی درک می کنند، تأثیر نمی گذارد. APD اغلب به عنوان یک ناتوانی یادگیری خاص در نظر گرفته می شود که نیاز به تغییرات محیطی، کسب مهارت های زبان گفتاری، نشانه های بصری و… دارد. در درمان اختلال پردازش شنوایی، گفتار درمانگر ممکن است درگیر بوده و در تیم درمان حضور داشته باشد ( تفاوت اساسی با پروتکل های درمان وزوز گوش )
اگرچه هم APD و هم وزوز گوش به عنوان اختلالات ادراکی شنوایی در نظر گرفته شده اند، APD تنها اختلال واقعی پردازش شنوایی است، زیرا علت وزوز گوش ممکن است ریشه در آسیب گوش میانی و داخلی داشته باشد و بعید است که به آموزش شنوایی و مهارت های پردازش شنوایی برای کاهش علائم پاسخ دهد.
اختلال پردازش شنوایی چگونه درمان می شود؟
یک درمان خاص برای اختلالات پردازش شنوایی مرکزی وجود ندارد. در عوض، پردازش شنوایی از طریق مجموعه ای از مداخلات مورد درمان قرار می گیرد.
برای کودکان در سن مدرسه، نشستن در یک صندلی خاص مثلا نزدیک به معلم و در ردیف جلو، یادداشت برداری در کلاس درس، ارائه تکالیف مکتوب به جای کلمات گفتاری و دستورالعملهای گفتاری، استفاده از سیستمهای تقویتکننده کم بهره و FM برای تغییر نسبتهای نویز و آموزش شنیداری می تواند کمک کننده باشد.
سمعک های ادیفون آلمان با قابلیت اتصال به میکروفن یقه ای می تواند در کاهش نویز کلاس بسیار کمک کننده باشد. همچنین مدل های Lewi و Risa به گوشی های آیفون وصل شده و امکان تبدیل موبایل به میکروفن گوینده نیز در این سمعک ها ممکن است. با این کار بدون نیاز به هزینه جانبی می توانید گوشی آیفون خود را به میکروفنی برای سمعک های ادیفون تبدیل کنید.
برای تشخیص APD، مجموعه بسیار خاصی از معیارهای تشخیصی باید رعایت شود. بزرگسالان و کودکانی که مبتلا به APD تشخیص داده شدهاند، میتوانند با یک شنوایی شناس جهت شروع یک برنامه درمانی ملاقات کنند.
تشخیص زودهنگام می تواند بسیار سودمند باشد، زیرا به افراد مبتلا به این اختلال اجازه می دهد تا مکانیسم های مقابله و سازگاری را ایجاد کنند. با این وجود، از آنجایی که برنامه درمانی خاصی وجود ندارد که مورد استفاده گسترده قرار گرفته باشد، درمان از مکان به مکان و مورد به مورد متفاوت است.
مبانی اختلال پردازش شنوایی
از مسمومیت با سرب تا اختلالات تشنجی، منشا دقیق APD هنوز مشخص نشده است. بررسی سیستماتیک شیوع این اختلال، احتمال آسیب های دوران بارداری را به عنوان پیش زمینه ایجاد APD پیشنهاد می کند.
علیرغم این که هنوز اندکی این اختلال ناشناخته است، پروتکل های درمانی وجود دارد که می تواند برای کمک به انتشار اطلاعات شنوایی و هدف قرار دادن اطلاعاتی که توسط سیستم عصبی مرکزی تفسیر می شود، استفاده شود تا به افراد مبتلا به APD کمک کند تا محرک های شنوایی را به طور موثرتری پردازش کنند.
اختلالات شنوایی مرکزی مانند APD می تواند توسط شنوایی شناسان و سایر متخصصان در این حوزه مورد بررسی قرار گیرند تا به افراد مبتلا به اختلالات پردازش شنوایی کمک شود تا صداها را بهتر تفسیر کرده و عملکردهای روزانه خود را به راحتی انجام دهند.
مداخلات برای کمک به پاک کردن صدای پسزمینه و پردازش شنوایی در حال حاضر بهترین درمانهای موجود برای اختلال پردازش شنوایی هستند، و این درمانها و تسکینها میتواند به معنای تفاوت بین مشکلات اجتماعی و تحصیلی و موفقیت اجتماعی و تحصیلی باشد.