بیش شنوایی (کاهش تحمل گوش به صداها)

بیش شنوایی یا کاهش تحمل گوش به صدا

آیا تحمل صداهای روزمره برای شما سخت می باشد؟ آیا تا به حال در مورد بیش شنوایی یا هایپراکیوزیس (hyperacusis) چیزی شنیده اید؟ بیش شنوایی با کاهش تحمل گوش به صداها مشخص می شود به طوری که فرد مبتلا به بیش شنوایی حساسیتش به صداهای معمول محیطی افزایش می یابد. این امر می تواند بر جنبه های مختلف زندگی افراد تاثیر بسزایی داشته باشد.

بیش شنوایی چگونه می باشد؟

بیش شنوایی یا کاهش تحمل گوش به صداها می تواند شغل یک فرد را مختل کرده، زندگی اجتماعی او را از بین برده و آرامش خاطر او را نیز بهم بریزد. فعالیت های بسیار عادی مانند صحبت با یک دوست، تماشای تلویزیون، رانندگی با ماشین یا کشیدن جاروبرقی ممکن است سخت، ناراحت کننده و یا شاید غیرممکن به نظر برسد. برخی از مردم حتی صدای خود یا همسرشان را به طرز غیرقابل تحملی بلند می شنوند.

اگر دچار بیش شنوایی هستید در اینصورت ممکن است احساس کنید که شدت صدای همه چیز به طرز غیر قابل تحملی زیاد می باشد. صداهای جیغ و بلند مانند زنگ تلفن یا ساعت، گریه نوزادان و شکستن شیشه می تواند باعث درد و اضطراب شود. همچنین ممکن است درد یا احساس پری (فشار) در گوش خود داشته باشید که آزار دهنده است.

علاوه بر این بر اساس گزارش های متعدد و مطالعات انجام شده، بیش شنوایی در برخی مواقع با وزوز گوش (زنگ در گوش یا سوت گوش) همراه می باشد. در بیش شنوایی افراد محدوده پویایی شنوایی خود را از دست می دهند. بدین معنا که فرد دچار بیش شنوایی بازه شدتی کوچکتری را نسبت به فرد نرمال شنیده و تحمل می کند. به عنوان مثال اگر فرد نرمال شدتی بین ۱۰ الی ۱۱۰ دسی بل را شنیده و تحمل کند، فرد بیش شنوا محدوده شدتی بین ۲۰ تا ۸۰ دسی بل را می تواند بشنود و تحمل کند.

بیش شنوایی تقریبا در ۱ نفر از ۵۰۰۰۰ نفر رخ می دهد، اما امروزه به دلیل قرار گرفتن در معرض صداهای بلند این آمار به شدت در حال افزایش می باشد. واکنش افراد نسبت به بیش شنوایی متفاوت است. برخی افراد بیش شنوایی را مشکلی جزئی می دانند، در حالی که برخی دیگر برای داشتن یک زندگی سالم و شاد در حال مبارزه با بیش شنوایی هستند. اگر بیش شنوایی باعث آزار و اذیت شما شده است لطفا با کلینیک رزنتال تماس بگیرید.

انواع هایپراکیوزیس

دو نوع هایپراکیوزیس وجود دارد: هایپراکیوزیس حلزونی و هایپراکیوزیس دهلیزی. هایپراکیوزیس حلزونی که به بیش شنوایی نیز معروف است، شایع ترین شکل هایپراکیوزیس می باشد که باعث درد در گوش و احساس عدم تحمل صداهای موجود در زندگی روزمره و وزوز گوش می شود. از طرف دیگر، هایپراکیوزیس دهلیزی باعث ایجاد حالت تهوع، سرگیجه و عدم تعادل در هنگام وجود صداهای خاص می شود. هر دو نوع هایپراکیوزیس می توانند باعث اضطراب، استرس، افسردگی، انزوای اجتماعی و فونوفوبیا (ترس از صداهای معمولی) شوند.

علل هایپراکیوزیس

بیش شنوایی افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند بر شنوایی شما در یک یا هر دو گوش تأثیر بگذارد. به طور معمول، افراد با این بیماری نادر متولد نمی شوند (معمولا بیش شنوایی مادرزادی نیست). بیش شنوایی می تواند در یک دوره زمانی یا به طور ناگهانی ظاهر شود. علل هایپراکوزیس شامل موارد زیر است، اما صرفا به این موارد محدود نمی شود:

• قرار گرفتن در معرض صداهای بلند (باعث آسیب به حلزون گوش می شود): این مورد شایع ترین علت بیش شنوایی می باشد.
• آسیب و ضربه به سر.
• بیماری لایم (Lyme): شایعترین بیماری ناشی از نیش کنه در نیمکره شمالی.
• فلج بل.
• بیماری تای ساکس: این بیماری به دلیل عدم وجود آنزیمی که به تجزیه مواد چرب کمک می کند به وجود می آید.
• سندرم ویلیامز: یک بیماری ژنتیکی می باشد که باعث ناهنجاری های قلبی و عروقی، عقب ماندگی ذهنی و مشکلات یادگیری می شود.
• اختلال استرس پس از سانحه: شرایط استرس روحی و روانی مداوم که در نتیجه جراحت یا شوک شدید روانی رخ می دهد، معمولاً شامل اختلال در خواب و به خاطر آوردن دائمی تجربیات، با پاسخ های مبهم به دیگران و جهان خارج است.
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک: یک بیماری خودایمنی مزمن می باشد که می تواند پوست، مفاصل، خون، کلیه ها و سیستم عصبی مرکزی را در بدن درگیر کند.
• عفونت های ویروسی که گوش داخلی یا عصب صورتی را تحت تاثیر قرار می دهند.
• آسیب گوش به دلیل سموم یا داروها.
• ناهنجاری های مفصل گیجگاهی فکی.
• بیماری میگرن.
• بیماری منییر.
• بیماری MS یا مالتیپل اسکلروزیس.
• باز شدن کیسه هوای ماشین.

گاهی اوقات کودکان مبتلا به اوتیسم یا فلج مغزی نیز از هایپراکوزیس (کاهش تحمل گوش ها به صدا) رنج می برند و ممکن است در کودکان مبتلا به آسیب های مغزی نیز شاهد بیش شنوایی باشیم.

اگرچه متخصصان دقیقاً نمی دانند که چرا بیش شنوایی بوجود می آید، اما نظریه ها شامل نقص در مکانیسم های محافظت کننده سیستم شنوایی، آسیب به بخشی از عصب شنوایی، مشکل در سیستم پردازش مرکزی یا نقص عصب شنوایی می باشد.

درمان بیش شنوایی

اگرچه درمانی قطعی برای از بین بردن سریع بیش شنوایی در حال حاضر وجود ندارد، اما درمان ها می توانند بصورت کاهش ترس و اضطراب، بهبود زندگی بیماران، کمک به آنها در کنار آمدن با صداهای ناراحت کننده و حتی کاهش حساسیت آنها نسبت به صداها باشد. به عنوان مثال، صدا درمانی می تواند مرکز پردازش شنوایی در مغز را مجددا آموزش دهد تا صداهای روزمره را دوباره به حالت عادی بپذیرد.

فرد بیش شنوا می تواند از دستگاه های تولید کننده صدا استفاده کند که صداهای نرم و آرامش بخشی را تولید می کنند. همچنین این دستگاه ها قابلیت کنترل صدا توسط بیمار را دارند. در طول حدود ۶ تا ۱۲ ماه استفاده منظم از دستگاه، مشاوره در مورد میزان شدت مناسب صدا می تواند تحمل فرد را در برابر صداها بازسازی کند. البته لازم به ذکر است که صوت درمانی نیازمند مشاوره مستقیم توسط شنوایی شناس واجد شرایط است تا موثر واقع شود.

یکی از روش های درمان بیش شنوایی، استفاده از صوت درمانی می باشد

افرادی که حساسیت به صدا دارند ممکن است در محیط های با صدای بلند برای کاهش شدت صداها از محافظ های گوش (قالب های ضد صوت گوش یا همان گوشگیرهایی که از روی گوش بیمار ساخته می شوند) استفاده کنند. با این حال، اجتناب از صداها می تواند شخص را نسبت به صدا حساس تر کند. به همین دلیل شنوایی شناسان معمولاً برای درمان از قالب های ضد صوت استفاده نمی کنند مگر اینکه فرد بیش شنوا به کنسرت یا محیط های خیلی شلوغ برود.

با توجه به علل بیش شنوایی که در بالا ارائه شد اگر بیماریِ خاصی باعث ایجاد بیش شنوایی شود، علاوه بر هایپراکیوزیس، این بیماری نیز باید درمان گردد.

سرانجام، بسیاری از افرادی که از بیش شنوایی رنج می برند، می توانند از مشاوره بهره مند شوند. از طریق مشاوره، افراد مبتلا به بیش شنوایی می توانند ترس ها و نگرانی های خود را برطرف کرده و الگوهای فکری خود را در مورد صداهای آزار دهنده تغییر دهند. این امر به ویژه برای کسانی مفید است که خود را از مشارکت های اجتماعی کنار گذاشته، از فعالیت های حرفه ای اجتناب کرده و خود را منزوی می کنند.

مشاوره ممکن است شامل رفتار درمانی شناختی (CBT) باشد که به افراد کمک می کند تا جنبه های مفید و مضر زندگی روزمره خود را در ارتباط با هایپراکوزیس تشخیص دهند. با کمک درمانگر، فرد بیمار می تواند الگوی فکری یا رفتاری خود را تغییر دهد تا تأثیر حساسیت صدا بر زندگی خود را کاهش دهد.

روش CBT یکی از روش های درمان بیش شنوایی می باشد